تحلیل گفتمان
رضا رضایی
چکیده
نقش مکان به شیوه‌ای ضمنی یا صریح در شکل‌گیری گفتمان و تولید معناغیر قابل انکاراست. عینیت وانتزاع دو ویژگی بارز مکان است که هر یک بنابر بافت کاربردی شان در گفتمان‌های گوناگون جای خود را به یکدیگر می-دهند.مکان‌های انتزاعی ویژگی تخیلی واستعلایی دارند.مساله این است که چگونه گفتمان‌ها می‌توانند جایگاه چالش مکانی‌ودر‌نتیجه عبورازوضعیت ...
بیشتر
نقش مکان به شیوه‌ای ضمنی یا صریح در شکل‌گیری گفتمان و تولید معناغیر قابل انکاراست. عینیت وانتزاع دو ویژگی بارز مکان است که هر یک بنابر بافت کاربردی شان در گفتمان‌های گوناگون جای خود را به یکدیگر می-دهند.مکان‌های انتزاعی ویژگی تخیلی واستعلایی دارند.مساله این است که چگونه گفتمان‌ها می‌توانند جایگاه چالش مکانی‌ودر‌نتیجه عبورازوضعیت کنشی به وضعیت استعلایی و تخیلی منجر شوند؟ گریزوگسست از فضاو مکان عینی، وجه پدیداری حضورودریافت حسی-ادراکی از مکان می‌توانند راه را برای استعلای مکانی هموار کنند.مکان درگفتمان،دارای-کارکردهای مختلف‌روایی،کنشی،تخیلی،استعاری‌واستعلایی-است.هر‌چه جنبۀعینی‌و فیزیکی مکان تقویت شود،بُعد شناختی آن نیز اوج می‌گیردوبالعکس،هر‌چه‌ازوجه‌عینی‌مکان کاسته و وجه استعاری آن تقویت شودمکان‌از مکان‌بودگی خود فاصله می‌گیردوبه‌سوی فضا‌شدگی سوق داده می‌شود.درپژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی‌وتکیه براثر"پاریس از دور نمایان شد"به عنوان پیکرۀ پژوهش که مجموعه‌ای است از شرح سفرهای مسافران دورۀ قاجاردر پی پاسخ به‌این پرسش هستیم‌که چگونه با نفی جنبة کنشی مکان به مکانی آرمان‌گرا که فرامکان است دست می‌یابیم؟ هدف‌اصلی پژوهش حاضر، ضمن خوانش پدیداری این روایت ها،پاسخ به این پرسش است که چگونه گفته‌پرداز با اتکا به تجربۀ حسی- ادراکی ناشی از هم‌حضوری سوژه و دنیای اطراف راه را برای فضا‌شدگی مکان –شهر(پاریس)گشوده و آن را تا مکانی استعلایی پیش می‌بردودریافتی تازه‌از«جای دیگر» وهستی به‌دست می‌دهد.
